Naar aanleiding van een door DGA aangespannen zaak bij de Hoge Raad, heeft de Advocaat Generaal Niessen onlangs ambtshalve de vraag opgeroepen of er ook op de belastingdienst een zorgplicht rust. Helaas heeft de Hoge Raad de suggestie van de AG om in te gaan om ambtshalve in te gaan naast zich neergelegd, maar het advies is belangwekkend genoeg om hier op in te gaan. Op grond van de gedachte achter de Algemene wet bestuursrecht (Awb), die algemene regels bevat voor de verhouding tussen de overheid en de burgers en bedrijven, concludeert hij dat de overheid er primair is voor de burger. In de laatste jaren is het handelen van de overheid vanuit burgerperspectief zowel door de Regering alsook de Raad van State omarmt. In dat kader hebben ook de medewerkers van de belastingdienst een zorgplicht.
Resultaten
Rol van accountant bij wegwerken witte vlekken
Eén van de doelstellingen van het pensioenakkoord is het terugdringen van de witte vlekken. Met witte vlekken wordt bedoeld het ontbreken van pensioenopbouw voor werknemers. Volgens gegevens van het CBS uit 2016 bouwt 13% van de werknemers geen pensioen op. De Stichting van de Arbeid is gevraagd om met een plan te komen om de witte vlekken terug te dringen. Dit “aanvalsplan Witte vlek” is in juni 2020 tegelijkertijd met de hoofdlijnennotitie uitwerking pensioenakkoord gepresenteerd. Het aanvalsplan kent twee belangrijke actiepunten, het pensioenbewustzijn van werknemers en werkgevers vergroten en de drempels voor (kleine) werkgevers wegnemen.
Hoge Raad doorbreekt post-relationele solidariteit principe bij scheiding
Op 14 februari 2020 heeft de Hoge Raad een arrest gewezen betreffende de verplichte afstorting van pensioen in kader van echtscheiding. De Hoge Raad heeft bepaald dat de commerciële waarde van het pensioen niet moet worden berekend op het moment van scheiding maar op het moment van afstorting. Bij een dalende rente en een stijgende levensverwachting tussen moment van scheiding en afstorting zal dit in veel gevallen een stijging van de commerciële waarde en hiermee het af te storten bedrag met zich meebrengen.
Corona crisis, samenloop pensioen en inkomen mogelijk voor zorgmedewerkers
In een recent vraag en antwoord 20- 005 heeft het Centraal Aanspreekpunt, Pensioenen een knelpunt voor vervroegd gepensioneerde zorgmedewerkers opgelost. Zorgmedewerkers die vervroegd gepensioneerd zijn kunnen zonder pensioensanctie aan de slag om hun zwaar belaste excollega’s te ondersteunen. Het alsnog weer gaan werken betekent niet dat zij achteraf onterecht hun pensioen ontvangen hebben. Naast het salaris kunnen zij gewoon pensioen blijven ontvangen.
Coronacrisis, prijsgeven van pensioen of ODV als gevolg van waardedaling beleggingen.
Op 1 januari 2020 heeft het Centraal Aanspreekpunt Pensioenen een aantal oude vraag & antwoorden afgestoft en opnieuw gepubliceerd. Eén van deze vragen, V&A 2008-078, heeft recentelijk weer aan actualiteit gewonnen. Dit V&A betreft het afstempelen van een pensioen of een aanspraak ingevolge een oudedagsverplichting (ODV) bij een onderdekking als gevolg van beleggingsverliezen.
Effect middeling in 2020 na afkoop in 2017
Veel DGA’s die al in 2017 AOW ontvingen hebben in dat jaar het pensioen in eigen beheer afgekocht. De effectieve belastingdruk over de fiscale pensioenverplichting lag bij afkoop tussen de 35 en 40%. Na de afkoop resteerde er in het algemeen alleen nog maar een box-I inkomen ter grootte van de AOW. De netto-afkoopsom in combinatie met een dividenduitkering uit de BV vulde het netto besteedbaar inkomen aan. De dividendklem was met de afkoop immers verdwenen. Drie jaar later, in 2020, kan de DGA, door gebruikmaking van de middelingsregeling, de effectieve belastingdruk over de fiscale pensioenverplichting bij de afkoop verlagen
Overdracht pensioenkapitaal naar een BV met onderdekking
Tot aan 1 juli 2017 was het mogelijk om gedurende de DGA-periode het bij een verzekeraar opgebouwde pensioenkapitaal over te dragen naar de eigen BV. Daarna was dat, in verband met het verbod op ’nieuw‘ eigen beheer niet meer mogelijk. Overdracht van het pensioenkapitaal van een verzekeraar naar de eigen BV moest wel aan een aantal voorwaarden voldoen. De belangrijkste twee zijn:
– het pensioenkapitaal moet aantoonbaar opgebouwd zijn tijdens de DGA periode. In de praktijk bleek dit bij een niet zo adequate dienstadministratie in sommige gevallen nogal rekbaar
– het ontvangen pensioenkapitaal moet een pensioenbestemming krijgen. Dit betekent onder meer ook vastlegging in een pensioenovereenkomst
Onzakelijk lenen is afkoop bij een stamrecht en bij pensioen
De Rechtbank Zeeland-West-Brabant heeft op 19 december 2019 geconcludeerd dat, ondanks het bestaan van leningsovereenkomsten tussen de BV en de aandeelhouder, het verstekken van de lening aan de aandeelhouder gelet op diens vermogenspositie zodanig onzakelijk was dat geen enkele onafhankelijke derde, een dergelijke lening verstrekt zou hebben. Er was hiermee feitelijke sprake van de afkoop van het pensioen in eigen beheer.
Voorleggen aan de belastingdienst, bezint eer ge begint
In dit nummer hebben wij aandacht besteed aan een aantal uitspraken waarbij de belastingdienst een gesanctioneerde vorm van afkoop van een pensioen- of een loonbelastingstamrecht constateerde. Bij de uitspraak van de Rechtbank Noord-Holland, waarbij het overmaken van pensioenkapitaal naar een BV met onderdekking, indirect leidde tot afkoop, werd de belastingdienst op het spoor gezet, door een verzoek om de pensioenverplichting af te waarderen. Dit pakte dus voor de DGA volledig verkeerd uit. In plaats van weg te komen met een lege BV, zonder belastingschuld leidde dit per saldo tot een heffing van 72% over het ontvangen pensioenkapitaal. Ook bij de uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden had een op het eerste oog te goede trouw voorleggen van een verzoek tot tijdelijke opschorting van de stamrecht uitkeringen een averechts effect
Verplichte verzekering voor arbeidsongeschiktheid voor de ZZP-er
In het in juni 2019 afgesloten pensioenakkoord is afgesproken dat er een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering gaat komen voor zelfstandigen zonder personeel (de ZZP-er). ZZP-organisaties verzetten zich tegen de verplichte verzekering en wilden liever de basisverzekering voor alle werkenden. Ook de commissie Borstlap pleit in haar rapport “In wat voor land willen wij werken” voor een basisverzekering voor het risico van inkomensverlies voor alle werkenden. Deze basisverzekering zou arbeidsvorm neutraal moeten zijn. De achterliggende gedachte is dat aan elke werkende basis-inkomenszekerheid wordt geboden. Onlangs heeft staatssecretaris van Sociale Zaken echter de knoop doorgehakt en gekozen voor een verplichte verzekering voor ZZP-ers. Hiermee komt hij de afspraak uit het pensioenakkoord na